پوکی استخوان (استئوپوروز) چیست؟ عوارض پوکی استخوان، عوامل مستعد کننده پوکی استخوان، تشخیص پوکی استخوان
پوکی استخوان یکی از بیماری های اسکلتی است که به دلیل کاهش مقدار مواد معدنی استخوان ها ایجاد می شود. در نتیجه این بیماری استحکام استخوان ها کم می شود و استخوان ها با ضربه خفیفتری دچار شکستگی می شوند.
استحکام استخوان ها علاوه بر سن تحت تاثیر متغیرهای ژنتیکی و محیطی است. مثلا تراکم استخوان مردان بیش از زنان است پس زنان بیش از مردان دچار پوکی استخوان میشوند و این بیماری در افراد لاغر و در کسانی که در فامیل نزدیک خود سابقه پوکی استخوان دارند بیشتر دیده میشود.
برخی عوامل مؤثر در بروز پوکی استخوان به شرح زیر است:
جنسیت
زنان بیشتر از مردان در خطر ابتلا به این بیماری هستند. ميزان پوکی استخوان در زنان 4 برابر مردان ذکر شده است و شکستگی ناشی از آن در زنان، تقریباً دو برابر مردان است.
افزایش سن
افراد با وارد شدن به سنین پیری ممکن است به بیماری پوکی استخوان دچار شوند. در سنین جوانی استخوان بیشتر ساخته میشود تا جذب شود ولی حدوداً بعد از 30 سالگی به ازای موادی که از استخوان برداشته میشوند مواد کمتری جایگزین میشوند و فرایند پوکی استخوان شروع می شود. این فرایند موجب میشود که بتدریج مقدار ماده تشکیل دهنده استخوان و در نتیجه تراکم و استحکام آن کاهش یابد. بنابراین مهم است که کودکان و نوجوانان مقدار کافی کلسیم دریافت کنند تا ذخیره آنها در سنین بالاتر کافی باشد.
سابقه بیماری
احتمال بروز پوکی استخوان در بیمارانی که مبتلا به بعضی بیماری ها مانند کم کاری یا پرکار تیروئید، اختلالات غده پاراتیروئید، روماتیسم مفصلی بوده اند بیشتر از دیگران گزارش شده است .
سابقه خانوادگی
متخصصان بر این باورند که سهم وراثت در ابتلا به این بیماری بین 60 تا 70 درصد است. البته پوکی استخوان ریشه ژنتیکی ندارد و کمبود مواد ضروری مثل کلسیم از طریق وراثت منتقل میشود. بخصوص احتمال پوکی استخوان در کسانی که فامیل درجه یک آنها سابقه شکستگی به دلیل پوکی استخوان در سنین پایین را دارد زیادتر است.
برخی داروها
مصرف بعضی از داروها در دراز مدت موجب پوکی استخوان می شود. از جمله این داروها می توان به کورتیکواستروئید ها (مشهور به کورتون) و هپارین را نام برد.
آیا پوکی استخوان موجب درد می شود؟
پوکی استخوان بیماری خاموش است و به خودی خود درد ندارد. اما از آنجا که احتمال شکستگی را زیاد می کند در مناطقی که دچار شکستگی شده درد احساس می شود. بنابراین این طرز تفکر که در افراد مسن بیشتر دردها را به دلیل پوکی استخوان می دانند اشتباه است.
تشخیص پوکی استخوان چگونه است؟
تشخیص پوکی استخوان به کمک یک تست رادیولوژی خاص به نام دانسیتومتری استخوان (bone densitometry) انجام می شود. افراد از سن خاصی باید حداقل هر دو سال یک بار این آزمایش را انجام بدهند. سامانه همراه سلامت به شما در این زمینه کمک می کند.
پیشگیری و درمان پوکی استخوان
اکثر درمان هایی که برای پوکی استخوان انجام می شوند در جلوگیری از کاهش تراکم استخوان و پیشگیری از شکستگی استخوان مفید می باشند. بعضی از انواع پوکی استخوان با رژیم غذایی و تغییرات سبک زندگی قابل مدیریت می باشند.
شما می توانید با انجام حرکات ورزشی استقامتی و داشتن رژیم غذایی سرشار از کلسیم و ویتامین دی استخوان های خود را محکم کنید و از ابتلا به پوکی استخوان جلوگیری کنید. زنان در جوانی باید خطر ابتلا به این بیماری را جدی بگیرند. آنها می توانند اقداماتی را صورت دهند که باعث کاهش پیشرفت و جلوگیری از عوارض پوکی استخوان می شود. فعالیت فیزیکی در طول سال های قبل از نوجوانی و جوانی باعث افزایش جرم استخوان می شود و شدیدا خطر ابتلا به پوکی استخوان در بزرگسالی و پیری را کاهش می دهد. در کنار رژیم غذایی و ورزش از کشیدن سیگار و مصرف الکل خودداری کنید. ورزشهایی برای پیشگیری از پوکی استخوان کمک می کنند که با مقداری ضربه به استخوان همراه باشند مانند دویدن آهسته. ورزشهایی که ضربه ندارند مانند شنا و دوچرخه سواری در این زمینه کمکی نمی کنند.
درمان با مصرف مواد غذایی حاوی کلسیم
بهترین راه جذب کلسیم مصرف غذاهای پر از کلسیم است. این غذاها عبارتند از: لبنیات نظیر شیر کم چرب، پنیر و ماست کم چرب، ماهی‌های نرم استخوان نظیر کنسرو ماهی آزاد و ساردین، سبزیجات تازه، خشکبار، حبوبات، سویا. از دکتر خود بپرسید که به چه مقدار کلسیم نیاز دارید و در غذاهایی که می‌خورید چه مقدار کلسیم وجود دارد. اگر مجبورید قرص یا شربت کلسیم مصرف کنید.
اگر فرد هنوز به مرحله پوکی استخوان نرسیده باشد با مصرف میزان کافی کلسیم می تواند تا حد زیادی از آن پیشگیری کند اما اگر دچار پوکی شده باشد علاوه بر آن باید از داروهایی استفاده کند که موجب افزایش مواد معدنی استخوان می شوند. این داروها باید توسط پزشک تجویز شوند.
مطالب فوق توسط پزشکان و گروه علمی همراه سلامت بررسی و تایید شده است . همراه سلامت سامانه مراقبت شخصی برای تمام مردم ایران می باشد .
شما میتوانید با مراجعه به بخش های مورد نظر کافه سلامت پرسش های هود را مطرح کنید یا نظریات و تجربیات خود را در اختیار دیگران بگذارید . سامانه همراه سلامت برای کاربران خود امکان مشاوره آنلاین با پزشکان و سایر متخصصین حوزه سلامت را فراهم کرده است . جهت اطلاع بیشتر به وب سایت مشاور آنلاین مراجعه فرمایید.
همراه سلامت, همکار سلامت, بهترین پزشکان, پزشک آنلاین, تله مدیسین, بهترین پزشک,پوکی استخوان , استخوان درد , تشخیص پوکی استخوان,