آشنایی با عوارض بیماری دیابت (قند خون)
عوارض بيماري ديابت كدامند؟
در صورت كنترل مطلوب بيماري ديابت، بيمار ميتواند زندگي طبيعي داشته و دچار عوارض ديابت نشود. كنترل مطلوب بيماري ديابت با رعايت موارد زير به دست ميآيد:
• تغذيه سالم و مناسب
• فعاليت بدني كافي
• داشتن وزن مناسب
• نگهداري قندخون درحد مطلوب
• اندازه گيري قندخون ساختاريافته
• مصرف داروهاي تجويز شده به درستي
در صورت عدم كنترل مناسب بيماري ديابت عوارض متعددي براي بيمار ايجاد خواهد شد.
عوارض بيماري ديابت كدامند؟
عوارض ديابت را مي توان به دو نوع "عوارض زودرس" و "عوارض ديررس" تقسيم نمود.
عوارض زودرس
عوارض زودرس ديابت شامل موارد زير هستند:
هيپوگليسمي (كاهش قند خون به 71 ميلي گرم در دسي ليتر و كمتر)
هيپوگليسمي ممكن است به علت مصرف زياد انسولين يا قرص هاي پايين آورنده قند خون، كه خوردن يا حذف يك وعدۀ غذي اصلي و يا ميان وعده و فعاليت بدني زياد ايجاد شود.
علائم هيپوگليسمي شامل احساس ضعف يا گرسنگي، رنگ پريدگي، عرق سرد، طپش قلب، سرگيجه، گيجي، خواب آلودگي و در موارد شديد بيهوشي است.
اقدام لازم:
- اگر بيمار بيهوش نشده باشد بايد به وي چند حبه قند يا يك مادۀ غذايي شيرين بدهيد.
- اگر بيمار بيهوش باشد، بايد وي را در وضعيتي قرار دهيد كه راه تنفسي او باز باشد . در حالت بيهوشي هيچ مادۀ غذايي نبايد از طريق دهان داده شود و بلافاصله او را به اورژانس انتقال داده و يا از مركز اورژانس كمك بخواهيد.
هيپرگليسمي (افزايش قند خون بيش از 130ميلي گرم در دسي ليتر در قبل از ناشتا وبيش از 180 ميلي گرم ،2 ساعت بعد از غذاخوردن)
به دليل پرخوري و يا مصرف ناكافي داروهاي پايين آورندۀ قند خون ايجادمي شود.
عوارض ديررس
عوارض ديررس ديابت بتدريج و در صورت عدم كنترل قند خون بالا بوجود مي آيند. مهم ترين عوارض به شرح زير است:
عوارض قلبي عروقي
عوارض قلبي عروقي شامل افزايش فشارخون و افزايش احتمال سكته هاي قلبي و مغزي است .
با كنترل مطلوب قند خون مي توان از بروز مشكلات قلبي- عروقي پيشگيري كرد.
عوارض عصبي
عوارض عصبي از عارضه هاي طولاني مدت ديابت است كه معمولا نيمي از افراد ديابتي از اين عارضه رنج ميبرند .اين عوارض به صورتهاي مختلف بروز مي كنند از جمله:
• مورمورشدن، درد، بيحسي يا ضعف در دست و پاها
• مشكلات گوارشي مانند احساس پري شك، تهوع، استفراغ، اسهال و يبوست
• مشكلات ادراري
• مشكلات جنسي مانند بيميلي جنسي
• سرگيجه و غش كردن
• ازدست رفتن حس درد به طوري كه حتي در حملات قلبي فرد ممكن است درد را حس نكند.
• افزايش يا كاهش تعريق
• دوبيني و يا فلج يك طرف صورت
عوارض كليوي
در سير بيماري ديابت و عدم كنترل مطلوب آن، احتمال آسيب به كليه ها زياد است به طوري كه قادر به تصفيه كامل خون نبوده و مواد زايد در بدن تجمع پيدا ميكنند و در صورت عدم درمان مناسب، كليه ها به سمت نارسايي پيش ميروند و حتي ممكن است نياز به دياليز و پيوند كليه ايجاد شود.
ميزان قند خون، ژنتيك و فشارخون در بروز اين عارضه موثر هستند. بنابراين هرچه كنترل قند و فشاار خون بهترباشد، احتمال بروز اين عارضه كمتر ميشود. نشانه ها و علايم اين عارضه خيلي دير خود را نشان ميدهند و گاه خيلي هم اختصاصي نيستند؛ مانند ورم كردن پاها و زير چشم ها ،به اختلال شديد خواب، كاهس اشتها، احساس ناراحتي در معده و ضعف و اختلال تمركز .
مشكلات چشمي
همانطور كه گفته شد، ديابت به عروق صدمه ميزند و عروق چشمي ها از اين قاعده مستثنا نيستند. بنابراين ممكن است آب سياه ( گلوكوم)،كدورت عدسي (آب مرواريد) و اختلالات عروقی شبکیه (رتينوپاتي)؛ خاونريزي درشبكيه چشم و حتي كم بينايي و نابينايي بروز كند.
مشكلات اندام تحتاني
مشكلات و عوارض ايجاد شده در پا به وسيله ديابت به حدي است كه از اين عارضه به عنوان پاي ديابتي ياد ميشود .
اين عارضه معمولا وقتي ايجاد ميشود كه مشكلات عصبي در پا رخ داده باشد كه به كاهش حس در پا منجر ميشود، در واقع در اثر كاهش ح س، فرد ديابتي متوجه بروز زخم ها و ضربات وارده به پاهاي خود نمی شود و درصورت غفلت اين زخم ها گسترش مييابد. از طرفي آسيب عصبي موجب تغيير در ظاهر پاها و انگشتان فرد ديابتي ميشود كه اين امر به افزايش در معرض آسيب قرارگرفتن پاها ميانجامد. از طرفي ديابت موجب خشك شدن وترك خوردگي پوست پا ميشود: اگر زخمي در پا ايجاد شود ديرتر از زخم پاي افراد سالم خوب ميشود و دليل آن كاهش و كندي جريان خون در افراد ديابتي است كه بهبود زخم را به تاخير مياندازد.
مطالب فوق توسط پزشکان و گروه علمی همراه سلامت بررسی و تایید شده است . همراه سلامت سامانه مراقبت شخصی برای تمام مردم ایران می باشد .
شما میتوانید با مراجعه به وبسایت "از متخصص بپرس" پرسش های خود را مطرح کنید یا نظریات و تجربیات خود را در اختیار دیگران بگذارید .