مثانه بیش فعال نوعی از اختلال در عملکرد مثانه است که در آن انقباضات ناگهانی و غیر قابل کنترل دیواره مثانه باعث تکرر ادرار در طول شب و روز و گاهی بی اختیاری ادرار می شود.
علائم مثانه بیش فعال شامل : احساس فوريت در دفع ادرار، تکرر (بيش از ۸ بار دفع ادرار در ۲۴ ساعت)، بيداري شبانه براي ادرار کردن و بي*اختياري ادرار.
در افراد عادي، نياز به تخليه مثانه به صورت پيشرونده بيشتر مي*شود اما مبتلايان به مثانه بيش*فعال بدون هيچ گونه احساس يا علايم هشداردهنده قبلي، ناگهان نياز فوري به تخليه ادرار پيدا مي*کنند. به تاخير انداختن اين نياز، دشوار و حتي گاهي غيرممکن است؛ همين امر باعث مي*شود که تا ۴۰ درصد از مبتلايان به مثانه بيش*فعال دفعاتي از بي*اختياري ادرار را تجربه کنند. مثانه بیش فعال یکی از علتهای تکرر ادرار است.
تکرر ادرار می تواند دلایل مختلف دیگری هم داشته باشد، مثل بزرگ شدن پروستات، دیابت، بارداری، عفونت های ادراری، استرس و اضطراب، و یا برخی داروها مثل دیورتیک ها (داروهای ادرار آور). البته در برخی موارد هم این تکرر ادرار می تواند فقط یک عادت باشد.
درمان مثانه بیش فعال
برای درمان مثانه بیش فعال راه های درمانی زیادی وجود دارد و بسته به شرایط بیمار می توان از مجموعه ای از آن ها استفاده کرد:
• در درجه اول باید مطمئن شویم که علائم بیمار به دلایل دیگر مانند عفونت، اضطراب، بزرگی پروستات و ... نیست.
• آموزش مثانه: بیمار آموزش داده می شود که چگونه در مقابل احساس فوریت به ادرار کردن مقاومت کند.
• برنامه برای خالی کردن مثانه: مثلا در ابتدا به بیمار گفته می شود که هر ۲ ساعت مثانه خود را خالی کند و رفته رفته این مدت زیاد می شود.
• ورزش عضلات کف لگن. یکی از روشهای مؤثر برای شناسایی و ورزش عضلات کف لگن روش بیوفیدبک می باشد.
• دارو درمانی: برای درمان مثانه بیش فعال داروهای بسیار موثری وجود دارند که به بیمار کمک می کنند به زندگی طبیعی برگردد.
• اگر وزن زیاد است باید آن را کاهش داد.
• از مصرف زیاد کافیین (چای و قهوه) خودداری شود.
• از شکلات، غذاهای تند، آجیل و نوشیدنی های گازدار کمتر استفاده شود.
عوارض مثانه بیش فعال
• عفونت ادراری
• تحریک پوستی و زخم شدن آن به علت ادرار
• عفونت پوستی
• سنگ مثانه
عواملی که بیش فعالی مثانه را تشدید می کند :
•مصرف غذاهای اسیدی مانند گوجه*فرنگی و مرکبات
•مصرف الکل یا نوشیدنی*های کافئین*دار
•عدم مصرف کافی مایعات
•مصرف میزان کمی فیبر
•یبوست
•چاقی مفرط